زگیل، یک بیماری شایع پوستی است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. اگرچه، در بیشتر مواقع، زگیل‌ها خود به خود برطرف شده و از بین می‌روند؛ اما در این بین درمان‌های موثر زیادی برای حذف یا کاهش آنها وجود دارد. از سوی دیگر، اقدامات پیشگیرانه، مانند رعایت بهداشت فردی و اجتناب از تماس مستقیم با زگیل، می تواند به کاهش خطر ابتلا به زگیل کمک بکند. اگر زگیل‌ها در یک بازه زمانی از بین نروند یا باعث ناراحتی قابل توجهی بشود، مشورت با یک پزشک متخصص در این باره اولین و بهترین راهکار برای این موضوع است.
حال در این مطلب از سری مطالب مجله مراقبت از پوست و بهداشت فردی آراکسین ابتدا درباره اینکه زگیل چیست، صحبت خواهیم کرد و به انواع آن پرداخته و راههای درمان آن را هم بررسی می‌کنیم.
زگیل چیست؟
زگیل، نوعی بیماری پوستی است که به توده‌ها و ضایعاتی گفته می‌شود که در اثر عفونت ویروسی در لایه رویی پوست ایجاد می‌شوند. این برآمدگی‌ها، بیشتر روی دستها و پاها ایجاد شده و اگرچه به طور کلی بسیاری از آنها بی ضرر هستند، اما در برخی از مواقع دردناک هم بوده و ظاهر ناخوشایندشان باعث ناراحتی افراد می‌شود. البته، مسری بودن آن نیز یکی دیگر از اتفاقات ناراحت کننده است.
راههای سرایت زگیل
ویروس (HPV) می‌تواند از طریق تماس مستقیم با زگیل یا به طور غیرمستقیم از طریق تماس با سطوح یا اشیایی که با زگیل در تماس بوده‌اند، منتقل بشود.
تماس مستقیم زگیل
لمس زگیل روی بدن شخص دیگری یا بدن خود می‌تواند ویروس را به سایر نواحی پوست منتقل بکند. پس، از دست زدن به این زائده خودداری بکنید.
سرایت زگیل با تماس غیرمستقیم
ویروس HPV می‌تواند روی سطوحی مانند حوله، زمین و سایر اشیاء زنده بماند. اگر فردی یک سطح آلوده را لمس کرده و پس از آن پوست خود را لمس بکند، امکان دارد به این ویروس مبتلا بشود.
بریدگی و زخمی شدن پوست
احتمال اینکه پوست بریده و زخمی به ویروس زگیل، آلوده بشود، زیاد است. به عنوان مثال، اصلاح صورت، می‌تواند بریدگی‌های کوچکی ایجاد کرده که عملیات انتشار ویروس را آسان‌تر بکند.
انتقال زگیل در محیط‌های گرم و مرطوب
مکان‌های عمومی مانند استخر، رختکن و دوش‌های عمومی به دلیل محیط گرم و مرطوبی که دارند، برای بقای ویروس مساعد بوده و می‌توانند کانون انتشار ویروس باشند.
سیستم ایمنی ضعیف بدن
تضعیف سسیستم ایمنی، راه را برای ورود هر نوع عفونت، ویروس و باکتری به بدن باز می‌گذارد. افرادی که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند، بیشتر، مستعد ابتلا به زگیل و بیماری های مشابه هستند.
انواع زگیل
حال که راههای مختلف سرایت ویروس زگیل را شناختید، نوبت به آن رسیده که در خصوص انواع اصلی زگیل و ویژگی‌های هر کدام، اطلاعاتی را ارائه بدهیم.
📑 شناخت انواع مختلف زگیل، باعث می‌شود درمان مناسبی برای آن بیابید. در حالی که برخی از زگیل‌ها ممکن است؛ خود به خود برطرف بشوند، برخی دیگر به مداخله پزشکی نیاز دارند؛ به خصوص اگر دردناک و در حال گسترش باشند.
زگیل معمولی (Verruca Vulgaris)
برآمدگی‌های کوچک، زبر و برجسته‌ای شبیه به گل کلم هستند که معمولا روی دستها، انگشتان دست و اطراف ناخن‌ها دیده می‌شود. این برآمدگی‌ها به رنگ پوست، سفید، صورتی یا قهوه‌ای روشن هستند
و ممکن است نقاط سیاه (رگ‌های خونی لخته شده) روی سطح این توده‌ها باشد.
زگیل کف پا یا پلانتار (Verruca Plantaris)
توده‌های سخت، خشن و دانه دانه‌ای هستند که در کف پاها ایجاد شده و اغلب، نقاط سیاه (رگ های خونی لخته شده) در مرکز این برآمدگی‌ها هم وجود دارند.
📑 این زگیل‌ها به دلیل تعریق زیاد، تحمل وزن و یا ضربه ایجاد شده و به دلیل موقعیت و فشاری که بر روی آنها وارد می‌شود، در برخی اوقات، هنگام راه رفتن یا ایستادن، احساس درد را منتقل می‌کنند.
زگیل مسطح یا تخت (Verruca Plana)
ظاهری کوچک و صاف داشته و به رنگ گوشتی یا کمی تیره‌تر هستند. معمولا روی صورت، گردن، پشت دست، مچ دست و زانو به تعداد زیاد ظاهر شده و به راحتی از طریق تراشیدن یا خراشیدن پخش می‌شوند.
زگیل فیلیفرم (Filiform wrats)
ضایعاتی خوشه‌ای، باریک و گوشتی رنگ که از پوست بیرون زده و بیشتر روی صورت، اطراف چشم، بینی و دهان یافت شده و به سرعت هم رشد می‌کنند.
زگیل تناسلی (Genital Warts)
ضایعاتی نرم به رنگ گوشتی یا خاکستری که گاهی شبیه گل کلم‌های کوچک هستند؛ در ناحیه تناسلی، مقعدی و گاهی در داخل واژن، دهانه رحم یا رکتوم ایجاد می‌شوند. این زگیل‌ها از راه جنسی منتقل شده و باعث خارش، ناراحتی و مشکلات عدیده در برقراری رابطه جنسی می‌شوند.
راههای درمانی برای از بین بردن زگیل
در حالی که هیچ درمانی برای ویروس ایجاد کننده زگیل وجود ندارد، اما در عین حال درمان‌های زیادی برای حذف زگیل یا کاهش اندازه آن وجود دارد. بهتر است؛ برای تعیین مناسب‌ترین درمان با یک پزشک متخصص مشورت بکنید؛ به خصوص اگر زگیل دردناک بوده، ظاهر آن تغییر کرده یا در طی زمان از بین نرود.
درمان‌های بدون نسخه
سالیسیلیک اسید که به اشکال مختلف مانند ژل، پد یا پماد وجود دارد، داروی مناسبی برای از بین بردن زگیل‌ها به حساب می‌آید. همچنین کیت‌های کرایوتراپی نیز گزینه مناسبی برای از بین بردن زگیل‌ها به شمار می‌آیند؛
به این شکل که زگیل را با یک ماده سرد که اغلب نیتروژن مایع است منجمد کرده و باعث می‌شود بافت زگیل بمیرد و از بین برود.
📑 راه دیگر استفاده از چسب زگیل است که با استفاده در چند دوره، باعث خشک شدن و در نهایت از بین رفتن زگیل می‌شود.
درمان‌های دارویی از سوی پزشک برای رفع زگیل
با نظر پزشک متخصص، دوزهای بالاتری از اسید سالیسیلیک تجویز می‌شود. همچنین کرم‌های رتینوئید موضعی که از ویتامین A مشتق شده‌اند، رشد سلول های پوستی زگیل را مختل می‌کنند.
📑 پماد Aldara هم از سری داروهایی است که سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با ویروس HPV تقویت می‌کند.
کمک گرفتن از دستگاهها برای درمان زگیل
کرایوتراپی یکی از درمان‌های مرسومی است که برای رفع زگیل هم از سوی پزشک متخصص، تجویز می‌شود. در این روش از نیتروژن مایع برای منجمد کردن زگیل استفاده می‌کنند و ممکن است، درمان چند دوره طول بکشد.
📑 در روشی دیگر با دستگاه، زگیل را سوزانده و با ایجاد یک خراش کوچک آن را از بین می‌برند. لیزر، نیز یکی از راههای مناسب برای رفع زگیل است که از پرتو شدید اشعه برای تخریب بافت زگیل استفاده می‌کنند.
رفع زگیل با درمان های خانگی
برخی از افراد از مواد طبیعی مانند سرکه سیب، سیر، آبلیمو یا روغن درخت چای برای از بین بردن زگیل استفاده می کنند. البته در این میان، متخصصان پوست، این راههای درمانی را تجویز نکرده و بر این اعتقاد هستند؛ مستندات علمی برای آن وجود ندارد.
استفاده از روش جراحی برای حذف زگیل
این روش، شامل بریدن زگیل است؛ که نیاز به بی حسی موضعی دارد و با تیغ مخصوص جراحی، متخصص مربوطه اقدام به برداشتن زگیل می‌کند.
اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از ابتلا به زگیل
همانطور که در بالا نیز گفته شد، درمان‌های موثر زیادی برای رفع زگیل وجود دارد؛ اما همیشه گفته‌اند، پیشگیری بهتر از درمان است! اقدامات پیشگیرانه، مانند رعایت بهداشت فردی مانند استفاده از وسایل شخصی، اجتناب از تماس مستقیم با زگیل و پوشاندن زگیل با چسب یا بانداژ برای عدم انتقال آن به نواحی یا افراد دیگر در کاهش خطر ابتلا به زگیل، بسیار موثر است.
سوالات متداول
1. زگیل چیست؟
زگیل‌ها توده‌های کوچک و غیرسرطانی هستند که به دلیل عفونت ویروسی (ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV) در پوست ایجاد می‌شوند. آنها معمولا بر روی دستها، پاها و سایر نواحی بدن ظاهر می‌شوند.
2. آیا زگیل‌ها خطرناک هستند؟
زگیل‌ها معمولا خطرناک نیستند و بیشتر به عنوان یک مشکل زیبایی در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، برخی از انواع HPV می‌توانند به سرطان منجر شوند؛ بنابراین مهم است که نوع زگیل و محل آن را بررسی بکنید.
3. چگونه زگیل‌ها منتقل می‌شوند؟
زگیل‌ها از طریق تماس مستقیم با پوست فرد مبتلا یا از طریق سطوح آلوده منتقل می‌شوند.
4. علائم زگیل چیست؟
زگیل‌ها معمولا به صورت توده‌های کوچک، برجسته و خشن روی پوست ظاهر می‌شوند. آنها به طور معمول خارش یا درد ندارند، اما در برخی موارد ممکن است با درد یا ناراحتی همراه باشند.
5. چگونه می‌توان زگیل‌ها را درمان کرد؟
درمان‌های خانگی، درمان‌های پزشکی مانند انجماد (کرایوتراپی)، لیزر درمانی، یا استفاده از داروهای تجویزی و جراحی.
6. آیا زگیل‌ها خود به خود از بین می‌روند؟
بله، در بسیاری از موارد، زگیل‌ها ممکن است بدون درمان خود به خود از بین بروند، اما این ممکن است چند ماه یا حتی چند سال طول بکشد.
7. آیا زگیل‌ها می‌توانند عود کنند؟
بله، زگیل‌ها ممکن است دوباره ظاهر بشوند، به ویژه اگر ویروس HPV در بدن باقی بماند.
8. چگونه می‌توان از زگیل‌ها پیشگیری کرد؟
– اجتناب از تماس مستقیم با زگیل‌های دیگران.
– استفاده از دمپایی در مکان‌های عمومی مانند استخرها.
– حفظ بهداشت شخصی و عدم اشتراک وسایل شخصی.
